Pod choinkę prezent dla Ziemi - studencki projekt z 2010 roku

Dokładnie dziewięć lat temu studenci biologii zorganizowali akcję "Prezent dla Ziemi pod choinkę". Projekt zrealizowany został w ramach przedmiotu ochrona środowiska. Uważałem i uważam, że sama teoria nie wystarczy. Zaangażowanie, działania i kreatywność sprzyja lepszemu zrozumieniu i szerszemu nabyciu wiedzy. Dlatego metodę projektu wykorzystuję od lat, praktycznie każdego roku. I to na różnych przedmiotach. Nauka przez działanie jest efektywniejsza. A i ja przy okazji zawsze się czegoś nauczę, coś poznam.

Patrząc na zdjęcia ze śniegiem (na dole niniejszego tekstu) i przywołane wspomnienia grudnia ze śniegiem, porównuję z aktualną sytuacją pogodową. To zaledwie 9 lat a jaka duża różnica. Zmianę klimatu widać jak na dłoni. Ile jeszcze trzeba złej woli i zacietrzewienia by negować antropogeniczne zmiany klimatu i uważać że ocieplenie to wymysł i "ściema" ekologów?

Wróćmy do tamtego projektu - łącznie zabraliśmy prawie 2 tony odpadów elektrycznych i AGD. Ale są efekty znacznie ważniejsze. Po pierwsze to doświadczenia i wiedza samych studentów. Bardziej zapamiętali to, co sami zrobili, wyszukali, opowiedzieli innym, niż gdyby wysłuchali tylko wykładów i wykonali kilka ćwiczeń. Jeszcze ważniejsze są kompetencje miękkie: umiejętność pracy w zespole, kreatywność, umiejętność wypowiedzi w grafice, mowie, piśmie, umiejętność wypowiedzi dla mediów itd. I po trzecie wpływ na otoczenie. Zapowiedzi i relacje ukazały się w co najmniej dwóch stacjach telewizyjnych, dwóch stacjach radiowych, na kilku portalach informacyjnych i blogach. Liczbę osób, do których dotarł główny przekaz akcji można najskromniej szacować w dziesiątkach tysięcy.

W 2009 roku po raz drugi studenci biologii zorganizowali przedświąteczną akcje ph. "Prezent dla Ziemi pod choinkę", która obejmowała zbiórkę zużytego sprzętu RTV i AGD (elektrośmieci). Duży odsetek takich elektrośmieci trafiał wtedy do lasu lub do pojemników komunalnych. Teraz być może jest lepiej pod tym względem. Edukacja i akcje przyniosły pozytywne efekty (ale i tak dużo zostało do zrobienia).

Zbiórka zaplanowana była w dniu 18 grudnia 2010 r., w pięciu miejscach Olsztyna (w tym w dwóch zorganizowanych przez studentów). W akcji wzięło udział 48 studentów z Wydziału Biologii (wtedy taką nosił nazwę). Swoje wsparcie zadeklarowali leśnicy (Nadleśnictwa: Jagiełek i Kudypy), poza dofinansowaniem druku plakatów i ulotek oraz ufundowali 40 choinek, dla mieszkańców Olsztyna, którzy pierwsi przynieśli swoje elektrośmieci do wyznaczonych punktów. Więcej informacji i relacji o projekcie znalazło się na dedykowanym blogu: http://prezentdlaziemi.blogspot.com.

Akcja była odpowiedzią na zalegające w nieodpowiednich miejscach odpady niebezpieczne (RTV i AGD) .Właściwe postępowanie z tego typu sprzętem polega na ręcznym demontażu składników stanowiących niebezpieczeństwo dla środowiska (ludzie są jego częścią) i ich utylizacji. Ważne jest, aby odseparować elementy zawierające niebezpieczne substancje od reszty urządzenia. Pozostałości, najczęściej obudowy, mogą być przetworzone i wykorzystane ponownie, co zmniejsza koszt środowiskowy produkcji sprzętu elektronicznego. Warunkiem przetworzenia sprzętu jest dostarczenie go w całości.

Wraz z postępem technologicznym coraz częściej decydujemy się na wymianę sprzętu RTV i AGD na nowocześniejszy i bardziej energooszczędny. Wtedy zastanawiamy się, co zrobić ze starymi urządzeniami. Najczęściej wynosimy je do piwnicy lub pozbywamy się go na osiedlowym śmietniku. Często można spotkać elektrośmieci wyrzucone do lasu czy pobliskiego rowu. Jest to zupełnie sprzeczne z ekologiczną troską o naturalne środowisko.

Większość obywateli nie zdaje sobie sprawy z tego jak dużo odpadów niebezpiecznych i potencjalnie niebezpiecznych znajduje się w zużytych sprzętach RTV i AGD. Odpady te nie powinny trafiać do ogólnych pojemników na śmieci. Opisywany projekt miał zwrócić uwagę konsumentów na skutki nieodpowiedniego składowania elektrośmieci oraz wskazać miejsca, gdzie BEZPŁATNIE można oddać zużyty sprzęt elektryczny. Jako biolodzy studenci chcieli uchronić las przed tak niebezpiecznym zanieczyszczaniem.

W związku ze zbliżającymi się świętami wiele osób planuje wymianę telewizorów czy komputerów, zatem nasza akcja jest jak najbardziej potrzebna. Robiąc sobie prezent pod choinkę zróbmy także prezent naszej Ziemi.

Elektrośmieci stanowią bardzo poważny problem dla wielu instytucji. Jako odpady niepotrzebne nagminnie pozostawiane są w lasach, rowach przydrożnych, kontenerach na śmieci, pod blokami oraz coraz częściej w śmietnikach na przystankach autobusowych. Tego typu zachowanie wynika z niewiedzy lub lenistwa mieszkańców miasta. Informacja zatem jest niezwykle istotna.
Ponad to trwają prace nad rozporządzeniem o minimalnych rocznych poziomach zbierania zużytego sprzętu elektrycznego. Pułap ma być podniesiony z 24 proc. do 39 proc. Chodzi o to, aby zbliżyć się do unijnych wymogów, które obligują do zbierania rocznie ponad 4 kg elektrośmieci na mieszkańca.

O projektach tegorocznych napiszę niebawem.

Zdjęcia z akcji (wybrane)