Teoria komórkowa jest jednym z filarów biologii. Komórka - "mały, wypełniony cząsteczkami woreczek - zdolna do samopowielania stanowi powystawową jednostkę budulcową życia". Dla istot jednokomórkowych jest jednocześnie całym organizmem. "By zrozumieć siebie, [bo ludzie jako organizmy wielokomórkowe są zbudowani z komórek] a także świat, którego jesteśmy częścią, powinniśmy coś wiedzieć o życiu komórek. Wyposażeni w taką wiedzę będziemy - jako obywatele i osoby zarządzające globalnym społeczeństwem - lepiej przygotowani do podejmowania opartych na wiedzy decyzji dotyczących spraw coraz bardziej wyrafinowanych, od zmian klimatu i bezpieczeństwa żywnościowego, do technologii biomedycznych i pojawiających się zagrożeń epidemicznych." Tak w przedmowie do najnowszego wydania piszą autorzy. Komórki odkryto już dawno. Ciągle jeszcze jednak nauka znajduje nowe fakty, nowe informacje i nowe ujęcia teoretyczne. A poznając szczegóły możemy zrozumieć całość.
Dwutomowe wydanie Podstaw biologii komórki, w miękkiej oprawie, jest dobrze przygotowanym podręcznikiem zarówno dla studentów (biologii, biotechnologii, bioinformatyki, medycyny i różnych działów nauk o zdrowiu oraz nauk rolniczych) jak i dla nauczycieli oraz ambitnych licealistów. Polecam także pracownikom nauki, bo warto zajrzeć i zobaczyć co w innych działach biologii odkryto i uporządkowano w ostatnich latach. Dużo kolorowych schematów, wytłuszczenia ważniejszych terminów i pojęć, pytania kontrolne (umieszczone na marginesach oraz na końcu każdego rozdziału), streszczenia rozdziałów czynią tę pozycję wygodnym podrzędnikiem do nauki biologii, a w szczególności biologii komórki. Dla ułatwienia odpowiedzi na wszystkie pytania zamieszczone są na końcu podręcznika. Poza klasycznymi zagadnieniami w piątym wydaniu zawarte zostały nowe techniki, które pozwalają badać komórki i ich składniki z nieosiągalną jeszcze do niedawna precyzją (np. mikroskopia fluorescencyjna, mikroskopia krioeletronowa, najnowsze metody sekwencjonowania DNA i edycji genów). Autorzy omawiają nowe koncepcje dotyczące tego, jak komórki organizują i wspierają reakcje chemiczne, dzięki którym możliwe jest życie. Nie zabrakło także przeglądu najnowszych odkryć dotyczących genetyki człowieka. To co mnie szczególnie zachęca to rozważania w jaki sposób powstały komórki na Ziemi. A potem, w toku długotrwałej ewolucji, życie zawarte w komórkach zasiedliło każdą dostępną przestrzeń "od kominów hydrotermalnych na dnie oceanu po zmrożone szczyty gór - by w ten sposób przekształcić cale środowisko naszej planety." Jako miłośnika literatury faktu pociąga mnie odkrywanie "Jak to jest możliwe, że miliardy komórkę współdziałają ze sobą tak harmonijnie i tworzą duże organizmy wielokomórkowe, takie jak my sami?". Fakt, może jestem trochę niszowym czytelnikiem, który podręczniki do biologii czyta dla przyjemności. Polecam i innym. Warto nieprzymuszonym wracać do tematów znanych (?) ze szkoły czy studiów. W biologii na prawdę dużo się zmieniło. Odkryto ogromnie dużo i sformułowano wiele nowych teorii. Przydatne to będzie zwłaszcza filozofom.
Podstawy biologii komórki, część 1. i 2., Autorzy: Bruce Alberts, Karen Hopkin, Aleksander Johnson, David Morgan, Martins Raff, Keith Roberts, Peter Walter (przekład zbiorowy pod redakcją Hanny Kmity i Przemysława Wojtaszka), PWN 2019 (wydanie trzecie w Polsce, a piąte w ogóle).
Tych, których interesują ludzie i historie postępu naukowego, zainteresują fragmenty dotyczące odkryć naukowych, zawarte w każdym rozdziale w panelu pt. "Skąd to wiemy". Opisane są tam odkrycia, które po raz pierwszy pokazały, jak komórki przekształcają energię, zgromadzoną w pożywieniu oraz prezentują informacje "o doświadczeniach i ich planowaniu prac oraz pokazują, w jaki sposób biolodzy radzą sobie z ważnymi pytania, a także jak uzyskane wyniki doświadczeń kształtują przyszłe idee." Podręcznik uzupełnia ponad 160 filmów wideo, animacji, struktur cząsteczek i mikrofotografii, dostępnych on-line. Ten dodatkowy material przydatny będzie nie tylko w czasie samodzielnego studiowania złożonych i ważnych koncepcji, ale będzie także przydatny nauczycielom. Dla nich przygotowane zostały materiały dodatkowe, umieszczone na stronie wwnorton.com/instructors. W propozycji jest narzędzie oceniające on line (Smartwork5), interaktywny przewodnik dla nauczycieli, pakiet zajęciowy, bank testów, pliki z obrazami i animacje oraz filmy wideo. Materiały dla studentów umieszczane zostały na stronie digital.wwnorton.com/ecb5, w tym przydatne do samodzielnej nauki testy wielokrotnego wyboru, wyzwania i pytania koncepcyjne itp.
Od poprzedniego wydania minęło 14 lat. W dynamicznie rozwijających się działach biologii oznacza to całą epokę. W podręczniku położono akcent na przejrzystość. Każdy rozdział zawiera: streszczenie, hasła kluczowe i pytania związane z tekstem i/lub rysunkami. W części 1. omówione zostały chemiczne składniki komórki oraz podstawy zasilania energetycznego procesów życiowych. W omawianiu makrocząsteczek skoncentrowano się na białkach i kwasach nukleinowych, co stanowi doskonałe wprowadzenie do przedstawienia podstawowych zagadnień biologii molekularnej, czyli procesów replikacji materiału genetycznego, jego naprawy i rekombinacji, a także ekspresji i ewolucji genów.
Rozdziały:
- Komórki: podstawowe jednostki życia
- Chemiczne składniki komórek
- Energia, kataliza i biosynteza
- Struktura i funkcje białek
- DNA i chromosomy
- Replikacja i naprawa DNA
- Od DNA do białek: Jak komórki odczytują swój genom?
- Kontrola ekspresji genów
- Ewolucja genów i genomów
- Analizowanie struktury i funkcji genów
Rozdziały:
- Budowa błon
- Transport rzez bony
- W jaki sposób komórki uzyskują energię z pożywienia
- Przekształcanie energii w mitochondriach i chloroplastach
- Przedziały wewnątrzkomórkowe i transport białek
- Sygnalizacja komórkowa
- Cytoszkielet
- Cykl komórkowy
- Rozmnażanie płciowe i genetyka
- Zespoły komórek: tkanki, komórki macierzyste i nowotwory.
Podręcznik Podstawy biologii komórki polecany jest przez blog Profesorskie Gadanie
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz