Jak rozwija się nauka obywatelska

Pewne procesy społeczne i cywilizacyjne zachodzą powoli lecz systematycznie. Niczym ślimak wędrujący po chodniku. Tak jest z nauką obywatelską czyli udziałem niespecjalistów w badaniach naukowych. Możliwe jest to jedynie w społeczeństwie wykształconym i gospodarce opartej na wiedzy. Do rozwoju nauki obywatelskiej (jak i samej nauki) potrzebne jest społeczeństwo obywatelskie a nie społeczeństwo feudalne czy niewolnicze. Nauka lepiej rozwija się w demokracji niż autorytarnych dyktaturach. Nauce służy dyskusja. A teraz także nowe technologie, znacząco ułatwiające komunikację. 

Dzięki rewolucji technologicznej więcej osób tworzy wiedzę. Nauka i wiedza są kumulatywne. Dodawaniem nowych obserwacji czy materiałów do wspólnego obiegu informacji zajmują się nie tylko wyspecjalizowani pracownicy nauki lecz i zwykli obywatele. Połączenie niekomercyjnego z komercyjnym. Bo wiedza służy wszystkim, jest dobrem społecznym, kapitałem. Dobrymi przykładami jest chociażby Wikipedia czy zasoby Google. Biznes umożliwia dodawanie tych obserwacji i czerpie z tego częściowe korzyści. Bezpłatne umieszczanie i dzielenie się, tak jak i korzystanie z tego serwisu. Wiedzieć więcej, widzieć więcej.

Dawniej trzeba było się zapytać miejscowych by odnaleźć jakieś miejsce, zapytać o drogę lub o zabytki.. Potem pojawiły się mapy i przewodniki, drukowane, z informacjami gdzie warto pójść. Był to długi czas tworzenia informacji i jej obiegu. Teraz świat się zmienia bardzo szybko. Informacje mogą się starzeć i dezaktualizować. 

Internet jest także nowym sposobem integracji społecznej. Nie wszystko jest komercyjne. Dlaczego dzielimy się własną pracą? Na przykład zdjęciami, opiniami, obserwacjami? Co daje udział w takich projektach uczestnikowi? Na przykład większą uważność oraz wymusza pisanie czyli porządkowanie wiedzy i obserwacji. Mniej lub bardziej. W ten sposób porządkuje się informacje we własnej głowie i w przestrzeni publicznej. Czy mogą być przekłamania? Tak, tak samo jak dawniej w przestrzeni analogowej (skąd wiesz, że przygodny człowiek wskaże ci właściwą drogę?). Pomyłki i zwykłe oszustwa, zapewne z tych samych psychologicznych przyczyn. Niemniej szybko i w wolontariacie powstaje ogromne repozytorium wiedzy praktycznej i użyteczne. Włączasz smartfon i widzisz mapę a na niej zaznaczone przydatne informacje. 

Fenomenem pozostaje fakt dzielenia się wiedzą. Dla sławy? Dla społecznego zainteresowania? Kto mówi, ten wzbudza zainteresowanie, a to pozwala na wydzielanie się endorfin. Ale w Internecie jest się anonimowym. Biznes ułatwia dzielenie się wiedzą. Nie wszystko jest komercyjne. 

I ja także dzielę się opiniami oraz zdjęciami z wycieczek. Nie jestem jedynym. W ślad za tymi projektami pojawiają się całkiem nowe, np. iNaturalist. Już bardziej zorientowane na przyrodników. Gromadzone w takich serwisach dane są już przydatne dla celów czysto naukowych. Każdy może zostać naukowcem i uczestnikiem ważnych projektów. Te możliwości systematycznie poszerzają się. W społeczeństwach demokratycznych i obywatelskich.

Informacje o efektach mobilizują do pracy i dzielenia się.
Niekomercyjnego dzielenia się wiedzą.