"Zrób sobie chruścika - edukacyjne i przyrodnicze warsztaty oraz opowieści dla całej rodziny" to jedna z ponad 100 propozycji na Noc Biologów 2019 w Olsztynie. Pod tą nazwą kryje się wspólne, rodzinne poznawanie przyrody i robienie zabawek z byle czego, czyli tego co normalnie wyrzucamy jako śmieci. Jest więc dodatkowa i dyskretna edukacja dotycząca recyklingu i reusingu (niektórzy nazywają to upcyklingiem). Patrzeć na świat wokół nas jako potencjał a nie jak na odpady. Potrzebna tylko kreatywność. Czyli kapitał ludzki.
W części warsztatowej będzie rodzinne tworzenie zabawek (maskotek) edukacyjnych w formie chruścika z domkiem. Wieczorowa pora, gdy już szkoły wrócą do siebie a przyjdzie czas na wizyty rodzinne (godz. 16.30-19.00, hol w Collegium Biologiae). Przecież za edukację naszych dzieci to my najbardziej odpowiadamy. Wszystkiego szkoła i nauczyciele za nas nie zrobią. Zatem warto spędzić mądrze czas ze swoim dzieckiem. Piątek po południu. Szycie i klejenie maskotek w kształcie chruścików poprowadzi pedagog i pisarka Anna Mikita. Współpraca buduje i uczy. A ja z wielką chęcią poszukuję współpracy oraz wspólnego działania z różnymi osobami. To będzie już drugi raz z tym pomysłem. Prapremiera odbyła się we wrześniu, ponad rok temu, przy okazji Europejskiej Nocy Naukowców (zobacz filmik: https://youtu.be/5cjExBmfGuw).
Uzupełnieniem warsztatów będzie opowieść przyrodnicza w formie bajki kamishibai o życiu chruścików pt. „O chruściku z Jeziora Czarnego”. Tym razem moje butai jest pomalowane. Nie zasypiam gruszek w popiele.
Przygotowane zabawy i opowieści są przykładem wspólnych zabaw, nauczania i edukacji pozaformalnej w przestrzeni publicznej. Wypełnianiem przez uniwersytet społecznej misji. Jak blisko domu obserwować przyrodę i jak z niczego można zrobić zabawkę edukacyjną oraz tworzyć opowieści o przyrodzie (wykorzystując mobilny internet)? Chruściki to owady, które w stadium larwalnym żyją w wodzie, a stadia dorosłe żyją na lądzie, prowadząc nocny tryb życia (pasują więc do Nocy Biologów). Larwy budują przenośne domki lub sieci łowne. Są łatwe w obserwowaniu i występują wszędzie, tak gdzie czysta woda i niezbyt mocno zdegradowane środowisko. Larwy chruścików swoje domki budują z przędzy jedwabnej, patyczków, części roślin, a także ze złota i drogich kamieni. W czasie nocy Biologów można będzie wcielić się w rolę chruścika i... zbudować domek, przyklejając różne patyczki, kamyczki i inne drobne przedmioty.
O chruścikach, owadach wodnych z rzędu Trichoptera, opowiadałem już na różne sposoby i w różnych gremiach: w terenie na ćwiczeniach ze studentami, warsztatach bentologicznych, z foliami na rzutniku pisma (konferencje i zajęcia dydaktyczne, teraz już rzutniki pisma wyszły z użycia), z rzutnikiem multimedialnym na konferencjach naukowych, zajęciach dla studentów i wykładach popularnonaukowych dla uczniów, dorosłych i seniorów. Ba, malowałem chruściki na butelkach, kamieniach i dachówkach, tocząc przy okazji odpowiednie rozmowy. A w Europejską Noc Naukowców po raz pierwszy o chruścikach opowiedziałem w formie… bajki kamishibai. A inspiracją była bajka Anny Mikity w jej książkę "Bajki w zielonych spodenkach". I oczywiście jej przygoda z chruścikami z Jeziora Czarnego w Olsztynie. Sam namalowałem ilustracje (ciężko było, ale jeszcze się podszkolę ). Tu mała dygresja – lekcje plastyki są w szkole przydatne, bo nie wiadomo co się w życiu przyda…
Z kamishibai zadebiutowałem ponad dwa lata temu na Nocy Naukowców. Opowiedziałem wtedy bajkę o cytrynku latolistku, która powstała we współpracy z Ośrodkiem Doskonalenia Nauczycieli Target w Poznaniu. Potem kilka razy jeszcze występowałem przed dziećmi w różnych miejscach i edukacyjnych okolicznościach. Pokusiłem się także o przygotowanie wykładu dla studentów (było o komunikacji i stylach prezentacji, wykorzystałem myślografię). Niedawno przedstawiłem kamishibai na zajęciach z hydrobiologii dla studentów z Japonii… Siwe włosy a ciągle się uczę. Takie czasy, takie czasy… Ale przede wszystkim dlatego, że uczenie się jest przyjemne (i oby szkoła czy uniwersytet tego nie zabijały). Na dodatek nowe formy edukacji i upowszechniania wiedzy są niezbędne bo świat wokół nas się zmienia bardzo szybko. Więc trzeba się uczyć, ćwiczyć, eksperymentować. I dzielić się doświadczeniem ze studentami oraz nauczycielami. A żeby mieć się czym dzielić, trzeba wcześniej eksperymentować, doświadczać, poprawiać i ponownie próbować.
Na Noc Naukowców 2017 przygotowałem z różnymi osobami (lubię współpracować, powtórzę to jeszcze raz) kilka propozycji. Już od lata można było oglądać wystawę dachówek, Molariusz Warmińsko-Mazurski, powstałą w czasie Tygodnia Bibliotek, we współpracy m.in. ze studentami kierunku dziedzictwo kulturowe i przyrodnicze. Na bazie tych dachówek powstała gra edukacyjna, która zadebiutowała w czasie Nocy Naukowców (Tajemnica Moli Książkowych z Uniwersyteckiej Biblioteki). Jeszcze jedna z form nauki przez działanie. To ja się uczę. A przy okazji może i inni skorzystają. Zapraszam zatem na kolejne, wspólne (rodzinne) poznawanie przyrody i robienie zabawek z byle czego oraz dyskusje o edukacji (i o chruścikach). Porozmawiajmy o przykładach wspólnych zabaw, nauczeństwa i edukacji pozaformalnej w przestrzeni publicznej. Może z tej rozmowy urodzi się kolejny, wartościowy pomysł do wspólnego działania?
Chruściki to owady wodne (a ściślej amfibiotyczne), które w stadium larwalnym żyją w środowisku wodnym a dorosłe żyją na lądzie i prowadzą zazwyczaj nocny tryb życia. Larwy budują przenośne domki lub sieci łowne i norki. Są łatwe w obserwowaniu i występują wszędzie tam, gdzie są sprzyjające warunki (siedlisko wodne) - spotkać je można w całym kraju. Domki budują z przędzy jedwabnej, patyczków, części roślin, a także ze złota i drogich kamieni.
Jakie chruściki żyją w Jeziorze Czarnym? Do tej pory udało się ustalić, że w Jeziorze Czarnym w Olsztynie występują następujące gatunki: Leptocerus tineiformis, Triaenodes bicolor, Ylodes simulans, Mystacides longicornis, Athripsodes aterrimus, Oecetis furva, Agraylea multipunctata, Limnephilus flavicornis (ten jest bohaterem bajki edukacyjnej), Limnephilus politus, L. extricatus, L. lunatus, L. rhombicus , Nepmotaulius punctatolineatus, Glyphotaelius pellucidus, Anabolia laevis, Oxyethira sp., Agraylea multipunctata, Orthotrichia sp., Cyrnus crenaticornis, Holocentropus picicornis, Agrypnia varia, Agrypia picta (oznaczenie niepewne), Phryganea grandis.
Czytaj więcej:
- Chruściki z Jeziora Czarnego, czyli słów kilka o problemach europejskiej wiedzy o bioróżnorodności
- O chruściku z Jeziora Czarnego. Edukacyjne i przyrodnicze opowieści dla całej rodziny.
- O chruściku z Jeziora Czarnego i molu książkowym - gatunek nowy dla nauki
- O chruściku z Jeziora Czarnego. Edukacyjne i przyrodnicze opowieści dla całej rodziny.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz