Kłamścioch, śmiemniaga, fake news, fałszofakt

 

Dla nowych (nowo dostrzeżonych, zauważonych) zjawisk, bytów, desygnatów tworzymy nowe nazwy. Albo przyswajamy z języka obcego albo tworzymy polskie neologizmy. Tak jest tez z fake newsami. To nie tylko pomyłkowe informacje, to także celowo tworzone fałszywe wiadomości. Maja poprawić samopoczucie piszącego (mówiącego) albo wywrzeć określoną relację słuchanego. Wywieranie wpływu, czasem  oszustwo i wyłudzenie. Kłamstwami, oszustwami, fantazjowaniem jako Homo sapiens spotykamy się ot dziesiątków tysięcy lat. Ale teraz pojawiły się zupełnie nowe kulturowo i zmysłowo zjawisk. Czyż nie uwierzymy widzialnemu obrazowi lub nawet temu ruchomemu (wideo)? Widzimy na własne oczy. Ale technologia pozwala nam nie tylko modyfikować wypowiadane i zapisywane słowa, możemy edytować i zmieniać obrazy, filmy, dźwięki. Nowy świat. Tak, jakbyśmy przybyli na nowy kontynent i nowe środowisko, z nieznanymi roślinami (które sa jadalne a które trujące) z nowymi drapieżnikami i nowymi pasożytami. Musimy nauczyć się je rozpoznawać i wypracować strategię zwalczania. 

Przykład dość prosty:

Taka tam sciemniaga, kłamścioch (fake news). A nawet coś groźniejszego. Jak jajo pasożyta (np. glisty ludzkiej czy tasiemca) zachęca do łyknięcia. Strategią pasożytów jest produkcja ogromnej liczby jaj. Któreś w końcu trafi na podatny grunt, przedostanie się przez linie obrony i rozwinie się nowy osobnik, przedłużony dostanie gatunek.  A wyżej przykład, taki kłamścioch rozsiewany droga mailową. Całą "robotę odwala" komputerowy algorytm. Czyli relatywnie niskie koszty energetyczne. Trochę prądu zużyje. I ktoś odpowie, jak na przynętę wędkarza ryba. 

Co jest ważne w edukacji obecnie? Nauczyć rozpoznawać kłamściochy i na nie reagować. Tak jak kiedyś uczyliśmy się zasad higieny czy odróżniania grzybów jadalnych i trujących. Rozumienie świata i zjawisk w nim zachodzących umożliwia przeżycie i uniknięcie pasożytów. Albo uniknięcie pasożytniczych kłamściochów w skali indywidualnej i społecznej.

Przykład powyższy bardzo łatwy do rozpoznania. Bo już długo funkcjonuje jako "gatunek", nieznacznie modyfikowana jest treść i sposób. Było dużo czasu by nabyć "naturalna odporność". Znacznie więcej jest lepszych kłamściochów, zatruwających zdrowie społeczne i niszczących całe społeczności (jak masowe zarażenie populacji pasożytami - chorują a czasem nawet umierają). Przykład czym się powinna zajmować edukacja (czyli ważnymi i realnymi problemami) a nie ideologicznymi bzdetami, zupełnie niepotrzebnymi w życiu. Szkoda czasu i energii na bzdety i nieistotne dla przeżycia dyrdymały. Trzeba się skupić na tym aktualnym, ważnym i decydującym o jakości życia. Edukację można porównać do szczepionki - znacznie przyspiesza nabycie odporności grupowej, populacyjnej a nawet całkowite wyeliminowanie "takich "pasożytów".

Metoda naukowa, wypracowana i rozwijana, udoskonalana przez wieki jest dobrym narzędziem do rozpoznawania ściemag (fake newsów) i ich neutralizowania. Zatem warto uczyć tej umiejętności na każdym poziomie edukacji. Z taką myślą rozpoczynam nowy rok akademicki.