Ocenianie bez ocen i metoda projektu, czyli czego nauczyłem się na kursie storytellingu

Jak wygląda egzamin? Zazwyczaj jest pisemny lub ustny. Egzaminowani stawiają się w wyznaczonym terminie, zajmują miejsca, dostają pytania i... piszą lub odpowiadają ustnie. W przypadku egzaminu pisemnego może to być test. Na jednej sali, w jednym terminie siedzi wiele osób i w ciszy mierzy się z zadaniami. Każdy sam. Ale obok siebie. Piszą w grupie ale nie w zespole. Poważna i dostojna sprawa, dlatego często na egzamin przychodzimy elegancko ubrani, w garniturze, w schludnej sukience. Odświętnie. Potem są oceny lub punkty. Zdał lub nie zdał. A jeśli zdał to z jaką lokatą? Na czele, w środku czy gdzieś na końcu?

Czasem egzamin wygląda inaczej i nawet trudno to nazwać egzaminem. Bo nie ma zestawu pytań, nie ma jednego terminu i nie ma odświętnego ubrania. I ja taki egzamin-nie-egzamin zdawałem. Nie było ocen, więc nie mam certyfikatu, dyplomu, cyfrowej oceny. Zdawałem w grupie (a może bardziej zespole) i nawet nie wiemy kto uzyskał lepszą lokatę, kto zdał lub kto nie zdał. Nieadekwatne do sytuacji pytania o ocenę.

A było to tak. W grupie nauczycieli z nieformalnej grupy Superbelfrzy RP dostałem się na kurs storytellingu. Szkolenie przypadło na czas pandemii, więc odbywało się zdalnie. Była część teoretyczna i była część warsztatowa (tak, zdalnie jest to możliwe!). W trakcie kursu - tak jak i pozostali uczestnicy - wymyśliłem krótką opowieść. Przedstawiłem ją w czasie spotkania, a trener i inni uczestnicy komentowali. Zatem bardziej pracowaliśmy zespołowo, a nie tylko w grupie. Pierwszy mój pomysł, po dyskusji, odrzuciłem. Dopiero drugi doczekał się realizacji. Najpierw opowiedziałem moja historię w grupie. Można powiedzieć, że to był próbny egzamin. Była okazja do dyskusji i dopracowywania opowieści. Potem napisałem i opublikowałem na blogu. Moja opowieść, razem z innymi trafiła do ... audiobooka, w formie antologii (czyta lektor, a trener wszystkie nasze opowieści zebrał i opatrzył komentarzem - praca zbiorowa i zespołowa). Opowieść przygotowałem także w formie interaktywnej prezentacji w Genial.ly. Zatem był to eksperyment z poszukiwaniem zupełnie nowej formy opowiadania. Ale zanim ukazał się audiobook pojechałem do Warszawy by nagrać przed kamerą swoją opowieść. I teraz ta opowieść upowszechniana jest przez firmę Vulcan, trafia do nauczycieli. 

W czasie nagrania.

Sporo wysiłku, stresu i  wyzwań z nowymi dla mnie formami wypowiedzi. Co mnie motywowało, skoro nie było ocen ani egzaminu z dyplomem? Nie dopiszę sobie nawet do arkusza oceny pracownika w swoim miejscu pracy, bo nie ma certyfikatu opatrzonego pieczątką z ukończenia kursu. Nie ma dyplomu, nie ma certyfikatu, nie było jednego terminu egzaminu. Lecz materialne ślady pracy są. I moje doświadczenie.

Co mnie motywowało? Uczyłem się z ciekawości i dla siebie samego. Motywowała mnie ciekawość odkrywania nowych form komunikacji i wypowiedzi. Motywowała mnie praca zespołowa... bez ocen, rywalizacji i wyścigów. Zrealizowaliśmy projekt. Efektem tego projektu jest cykl krótkich filmów z motywującymi opowieściami dla nauczycieli, efektem jest e-book i audiobook, a w mim przypadku także interaktywna prezentacja w Genial.ly i nagranie, zrealizowane ze studentami na mojej macierzystej uczelni. Projekt stwarzał mi okazję do nauczenia się kilku nowych rzeczy. Nikt mnie nie poganiał ocenami. Motywowała mnie współpraca w zespole otwartych na edukację ludzi. Słuchałem ich opowieści i było one dla mnie pouczające. 

Był to egzamin rozproszony, w postaci kilku "realizacji" tej samej opowieści. Zdawałem go w zespole, we współpracy i z ciągłymi radami. Miałem okazję przygotować po raz pierwszy taką opowieściową prezentację w Genially, a więc miałem materiał do ćwiczeń w zupełnie innym kursie (samouczku). Po raz pierwszy stanąłem przed kamerą z teleprompterem. Miałem okazję doświadczyć na sobie zupełnie nowych przeżyć. Namacalny "dowód" jest ale żadnego dyplomu z oceną z egzaminu nie ma. Kto ocenia? Żaden nauczyciel czy trener, ocenia tak zwane samo życie. Mogę zobaczyć jak wyszły poszczególne realizacje. Wytworzony "produkt" jest oceną. A każdy widz może odebrać  i "ocenić: nieco inaczej. Moim zyskiem jest mój wewnętrzny przyrost wiedzy, umiejętności i doświadczenia, które tak na prawdę tylko jak w pełni widzę i odczuwam. 

Czy to był egzamin na zakończenie kursu (szkolenia)? To była realizacja projektu w zespole. Nie było ocen ale ja się dużo nauczyłem. Sam oceniam efekt i to, na ile się rozwinąłem. I wiem ile jeszcze muszę się nauczyć by podobne przedsięwzięcia, utwory były lepsze. Sam sobie jestem oceniającym nauczycielem, sam podjąłem odpowiedzialność za swoją naukę i zrobiłem tyle ile chciałem. I tyle, ile się odważyłem. Zmagałem się z sobą samym i potrzebami w codziennej pracy zawodowej. 

Kurs się skończył, a ja uczę się dalej. Może dlatego, że nie było typowego egzaminu? Nie było symbolicznego końca? Trwa jedynie edukacja przez całe życie, motywowana wewnętrzna potrzebą i chęcią samodoskonalenia.

A teraz staram się innym organizować edukację w zespole. I dalej się uczę.

Czytaj więcej: http://czachorowski1963.blogspot.com/2021/05/jak-uwzglednic-w-dorobku-rzezy-nowe-nie.html

Górne zdjęcie nie pochodzi ze wspomnianego kursu storytellingu. Jest pamiątka z kursu w Warszawie, na którym to ja m.in. uczyłem opowiadania historii edukacyjnych metodą bajki kamishibai. W zasadzie bardziej stwarzałem środowisko do uczenia się niż uczyłem. Nie wystawiałem ocen. A mimo to powstały prace z krótkimi opowieściami teatru ilustracji. 

Przykłady z opowieścią, która powstała w czasie szkolenie (Basia, jeszcze raz Basia).