Kiedyś spotkałem się z pojęciem szkoły jako laboratorium interakcji społecznych. Wydawało mi się bardzo teoretyczne. Ale dostrzegałem potencjał i potrzebę takiego właśnie nacisku na edukację i miejsce szkoły we współczesnym społeczeństwie. Zwłaszcza teraz, gdy młodzież zbyt dużo czasu spędza przed ekranami smartfonów i tabletów. A na podwórku jest pusto. Gdzie więc mają nauczyć się życia społecznego i ważnych kompetencji miękkich? Teraz to właśnie te umiejętności są w społecznym deficycie a szkoła pozostaje w zasadzie jedynym miejsce, gdzie moge się tego nauczyć i wdrożyć
W pierwszy dzień wiosny, niczym na wagary w dzień wagarowicza pojechałem do Zespołu Szkół nr 3 im. Jana III Sobieskiego w Szczytnie. Minęło kilkanaście lat od mojej ostatniej wizyty w murach tej szczycieńskiej szkoły. Pamiętam ją dobrze, choć czas płynie nieubłaganie (wiele zmieniło się na lepsze). Wtedy, w ramach realizowanego ekologicznego projektu „Bagno Biel”, miałem przyjemność gościć tu z wykładem. Przyjeżdżaliśmy do wszystkich szczycieńskich szkół z lekcjami o tym, co żyje w Bagnie Biel i jego okolicy. Naszym wspólnym celem było stworzenie ścieżki edukacyjnej nad urokliwym bagienkiem w Szczytnie, przestrzeni, która miała łączyć naukę z bezpośrednim kontaktem z naturą. To już wtedy, choć może nie do końca świadomie, dostrzegałem potencjał szkoły jako miejsca, gdzie teoria spotyka się z praktyką, a uczniowie mają szansę aktywnie kształtować swoje otoczenie. W pierwszy dzień wiosny 2025, w drodze do szkoły, bo przyjechałem pociągiem, odwiedziłem Bagno Biel. Po kilkunastu latach nadal funkcjonuje i jest edukacyjnie zagospodarowane.
Pod koniec ubiegłego roku, ponownie nawiązałem kontakt ze szkołą, tym razem za pośrednictwem wirtualnego medium. Zostałem zaproszony z gościnnym wykładem dla młodzieży, ale czasowo nie mógłbym pojawić się osobiście. Możliwy był jednak kontakt online. Na zaproszenie przygotowałem opowieść o elektroodpadach i o tym co pojedynczy człowiek może zrobić dla środowiska. Webinarium poświęcone ochronie środowiska zgromadziło liczne grono młodych, którzy z ciekawością wsłuchiwali się w poruszane tematy. Już wtedy poczułem, że duch aktywnego uczenia się i ciekawości świata jest w tej szkole wciąż żywy. Uczniowie postanowili u siebie w szkole zrobić półkę bookcrossingowa a ja obiecałem im kilka książek przyrodniczych. Zapraszałem także na Noc Biologów do Olsztyna.
A teraz, w pierwszy dzień wiosny (niczym w dzień wagarowicza), miałem okazję powrócić do Szczytna osobiście. Celem mojej wizyty był udział w podsumowanie szkolnego projektu Erasmus+, w którym uczestniczyła młodzież tej szkoły, odbywając wyjazdy do Portugalii i Hiszpanii. To, co zobaczyłem i usłyszałem, utwierdziło mnie w przekonaniu, że i ta placówka z powodzeniem realizuje koncepcję szkoły jako dynamicznego laboratorium społecznego, w którym uczniowie zdobywają nie tylko wiedzę, ale przede wszystkim praktyczne kompetencje niezbędne w dorosłym życiu.
Prezentacje przygotowane przez uczniów były standardowe. Niby nic rewelacyjnego. A przecież dla nich to pierwsze duże wyzwanie i zdobywanie praktycznego doświadczenia. Konkretne działanie praktyczne a nie żadna standardowa pisemna klasówka (kartkówka). Z trema opowiadali o swoich doświadczeniach, o pokonywaniu barier językowych, o odkrywaniu odmiennych kultur i o nawiązywaniu międzynarodowych przyjaźni. Zwracali uwagę na początkowe "koszty społeczne" związane z komunikacją w obcym języku, które szybko przekształcały się w cenne umiejętności i pewność siebie. Samo przygotowanie tych prezentacji i poprowadzenie konferencji było doskonałym przykładem praktycznego uczenia się. Uczniowie musieli współpracować, planować, dzielić się zadaniami i wspólnie dążyć do osiągnięcia celu. To w naturalny sposób rozwijało ich umiejętności pracy zespołowej, komunikacji i organizacji.
Najbardziej jednak uderzyło mnie to, jak uczniowie potrafili refleksyjnie analizować swoje doświadczenia. Nie ograniczali się jedynie do opisu podróży, ale potrafili wyciągać wnioski dotyczące różnic kulturowych, wyzwań związanych z adaptacją w nowym środowisku i korzyści płynących z międzynarodowej wymiany. To właśnie ta umiejętność refleksji i analizy jest kluczowym elementem koncepcji szkoły jako laboratorium społecznego. Uczniowie nie tylko doświadczają, ale także uczą się na podstawie swoich doświadczeń, wyciągając wnioski, które będą procentować w przyszłości.
Obserwując ich zmagania podczas wystąpień publicznych, ich umiejętność odpowiadania na pytania i dzielenia się swoimi spostrzeżeniami, dobitniej uświadomiłem sobie, jak ważną rolę odgrywa szkoła w kształtowaniu kompetencji społecznych. Projekt Erasmus+ stał się dla tych młodych ludzi realnym "eksperymentem społecznym", w którym musieli odnaleźć się w nowych sytuacjach, nawiązywać relacje i radzić sobie z wyzwaniami. To właśnie w takich praktycznych działaniach, w bezpiecznym środowisku szkolnym, uczniowie mają szansę rozwijać umiejętności komunikacji, empatii, rozwiązywania problemów i budowania relacji – kompetencje, które są nieocenione w dzisiejszym złożonym świecie.
Moja wizyta w szkole w Szczytnie, po latach od ekologicznego projektu „Bagno Biel”, była niezwykle inspirująca dla mnie. Zobaczyłem, jak idea szkoły jako laboratorium społecznego jest tu żywa i dynamicznie realizowana. Od tworzenia ścieżki edukacyjnej w lokalnym środowisku, poprzez wirtualne spotkania poświęcone globalnym wyzwaniom, aż po międzynarodowe projekty wymiany – ta szkoła konsekwentnie stwarza uczniom możliwości do praktycznego uczenia się, eksperymentowania i rozwijania kluczowych kompetencji społecznych. To nie tylko miejsce zdobywania wiedzy, ale przede wszystkim przestrzeń, w której młodzi ludzie uczą się, jak funkcjonować i odnosić sukcesy w społeczeństwie, stając się świadomymi i aktywnymi obywatelami Europy i świata. Pierwszy Dzień Wiosny spędzony w Szczytnie był dla mnie potwierdzeniem, że inwestycja w takie "laboratoria kompetencji" jest najlepszą drogą do kształtowania przyszłych liderów i odpowiedzialnych członków społeczności. Jest znakiem czasu i odpowiedzą na realne potrzeby edukacyjne i społeczne.
Koncepcja szkoły jako laboratorium społecznego postrzega szkołę nie tylko jako miejsce nauki, ale także jako przestrzeń do eksperymentowania, obserwowania i uczenia się interakcjach społecznych, refleksji o dynamice grupowej, rozwiązywaniu problemów społecznych i budowaniu wspólnoty.
Skoro tykle razy odwoływałem się do szkoły jako laboratorium społecznego, to warto przypomnieć kluczowe aspekty tej koncepcji:
Zaskakujące może być to, jak głębokie historyczne korzenie ma takie spojrzenie na szkołę. Koncepcja szkoły jako laboratorium społecznego jest silnie związana z myślą Johna Deweya, amerykańskiego filozofa i pedagoga. Dewey wierzył, że edukacja powinna przygotowywać uczniów do życia w społeczeństwie demokratycznym poprzez aktywne uczestnictwo i doświadczenie. Jego eksperymentalna Laboratory School założona w Chicago na przełomie XIX i XX wieku była praktyczną realizacją tej idei. Współcześnie idea szkoły jako laboratorium społecznego jest nadal żywa i znajduje odzwierciedlenie w różnych inicjatywach edukacyjnych, które kładą nacisk na: 1. Uczenie się przez projekty (Project-Based Learning), 2. Edukację opartą na współpracy (Collaborative Learning), 3. Włączanie uczniów w procesy decyzyjne szkoły (Samorząd Uczniowski i inne formy partycypacji), 4. Realizowanie projektów społecznych i wolontariatu, 5. Wykorzystanie metod aktywizujących, 6. Budowanie kultury dialogu i rozwiązywania konfliktów.
Koncepcja szkoły jako laboratorium społecznego to dynamiczne podejście do edukacji, które wykracza poza tradycyjne ramy nauczania i postrzega szkołę jako żywą przestrzeń do rozwoju społecznego, eksperymentowania i budowania wspólnoty.
Moja wizyta w szkole średniej w Szczytnie może ilustrować koncepcję szkoły jako laboratorium społecznego. W swej relacji chciałem pokazać, jak uczniowie aktywnie angażowali się w różne aspekty uczenia się i rozwoju społecznego. Wizyta w Szczytnie uzmysłowiła mi, jak szkoła może aktywnie tworzyć środowisko do praktycznego uczenia się i rozwoju kompetencji społecznych uczniów. Projekt Erasmus+ i sposób jego podsumowania są doskonałym przykładem, jak uczniowie stają się aktywnymi uczestnikami procesu edukacyjnego, eksperymentują z różnymi rolami społecznymi i uczą się na własnych doświadczeniach. Relacja z wyjazdów do Portugalii i Hiszpanii, przedstawiona przez młodzież ze Szczytna, doskonale ilustruje ideę szkoły jako laboratorium społecznego. Uczniowie, poprzez aktywne uczestnictwo w projekcie Erasmus+ i jego publiczną prezentację, nie tylko zdobyli cenne kompetencje językowe i międzykulturowe, ale także rozwijali umiejętności współpracy, organizacji i wystąpień publicznych, eksperymentując z różnymi rolami społecznymi w bezpiecznym środowisku szkolnym.
W pierwszy dzień wiosny, niczym na wagary w dzień wagarowicza pojechałem do Zespołu Szkół nr 3 im. Jana III Sobieskiego w Szczytnie. Minęło kilkanaście lat od mojej ostatniej wizyty w murach tej szczycieńskiej szkoły. Pamiętam ją dobrze, choć czas płynie nieubłaganie (wiele zmieniło się na lepsze). Wtedy, w ramach realizowanego ekologicznego projektu „Bagno Biel”, miałem przyjemność gościć tu z wykładem. Przyjeżdżaliśmy do wszystkich szczycieńskich szkół z lekcjami o tym, co żyje w Bagnie Biel i jego okolicy. Naszym wspólnym celem było stworzenie ścieżki edukacyjnej nad urokliwym bagienkiem w Szczytnie, przestrzeni, która miała łączyć naukę z bezpośrednim kontaktem z naturą. To już wtedy, choć może nie do końca świadomie, dostrzegałem potencjał szkoły jako miejsca, gdzie teoria spotyka się z praktyką, a uczniowie mają szansę aktywnie kształtować swoje otoczenie. W pierwszy dzień wiosny 2025, w drodze do szkoły, bo przyjechałem pociągiem, odwiedziłem Bagno Biel. Po kilkunastu latach nadal funkcjonuje i jest edukacyjnie zagospodarowane.
Pod koniec ubiegłego roku, ponownie nawiązałem kontakt ze szkołą, tym razem za pośrednictwem wirtualnego medium. Zostałem zaproszony z gościnnym wykładem dla młodzieży, ale czasowo nie mógłbym pojawić się osobiście. Możliwy był jednak kontakt online. Na zaproszenie przygotowałem opowieść o elektroodpadach i o tym co pojedynczy człowiek może zrobić dla środowiska. Webinarium poświęcone ochronie środowiska zgromadziło liczne grono młodych, którzy z ciekawością wsłuchiwali się w poruszane tematy. Już wtedy poczułem, że duch aktywnego uczenia się i ciekawości świata jest w tej szkole wciąż żywy. Uczniowie postanowili u siebie w szkole zrobić półkę bookcrossingowa a ja obiecałem im kilka książek przyrodniczych. Zapraszałem także na Noc Biologów do Olsztyna.
A teraz, w pierwszy dzień wiosny (niczym w dzień wagarowicza), miałem okazję powrócić do Szczytna osobiście. Celem mojej wizyty był udział w podsumowanie szkolnego projektu Erasmus+, w którym uczestniczyła młodzież tej szkoły, odbywając wyjazdy do Portugalii i Hiszpanii. To, co zobaczyłem i usłyszałem, utwierdziło mnie w przekonaniu, że i ta placówka z powodzeniem realizuje koncepcję szkoły jako dynamicznego laboratorium społecznego, w którym uczniowie zdobywają nie tylko wiedzę, ale przede wszystkim praktyczne kompetencje niezbędne w dorosłym życiu.
Prezentacje przygotowane przez uczniów były standardowe. Niby nic rewelacyjnego. A przecież dla nich to pierwsze duże wyzwanie i zdobywanie praktycznego doświadczenia. Konkretne działanie praktyczne a nie żadna standardowa pisemna klasówka (kartkówka). Z trema opowiadali o swoich doświadczeniach, o pokonywaniu barier językowych, o odkrywaniu odmiennych kultur i o nawiązywaniu międzynarodowych przyjaźni. Zwracali uwagę na początkowe "koszty społeczne" związane z komunikacją w obcym języku, które szybko przekształcały się w cenne umiejętności i pewność siebie. Samo przygotowanie tych prezentacji i poprowadzenie konferencji było doskonałym przykładem praktycznego uczenia się. Uczniowie musieli współpracować, planować, dzielić się zadaniami i wspólnie dążyć do osiągnięcia celu. To w naturalny sposób rozwijało ich umiejętności pracy zespołowej, komunikacji i organizacji.
Najbardziej jednak uderzyło mnie to, jak uczniowie potrafili refleksyjnie analizować swoje doświadczenia. Nie ograniczali się jedynie do opisu podróży, ale potrafili wyciągać wnioski dotyczące różnic kulturowych, wyzwań związanych z adaptacją w nowym środowisku i korzyści płynących z międzynarodowej wymiany. To właśnie ta umiejętność refleksji i analizy jest kluczowym elementem koncepcji szkoły jako laboratorium społecznego. Uczniowie nie tylko doświadczają, ale także uczą się na podstawie swoich doświadczeń, wyciągając wnioski, które będą procentować w przyszłości.
Obserwując ich zmagania podczas wystąpień publicznych, ich umiejętność odpowiadania na pytania i dzielenia się swoimi spostrzeżeniami, dobitniej uświadomiłem sobie, jak ważną rolę odgrywa szkoła w kształtowaniu kompetencji społecznych. Projekt Erasmus+ stał się dla tych młodych ludzi realnym "eksperymentem społecznym", w którym musieli odnaleźć się w nowych sytuacjach, nawiązywać relacje i radzić sobie z wyzwaniami. To właśnie w takich praktycznych działaniach, w bezpiecznym środowisku szkolnym, uczniowie mają szansę rozwijać umiejętności komunikacji, empatii, rozwiązywania problemów i budowania relacji – kompetencje, które są nieocenione w dzisiejszym złożonym świecie.
Moja wizyta w szkole w Szczytnie, po latach od ekologicznego projektu „Bagno Biel”, była niezwykle inspirująca dla mnie. Zobaczyłem, jak idea szkoły jako laboratorium społecznego jest tu żywa i dynamicznie realizowana. Od tworzenia ścieżki edukacyjnej w lokalnym środowisku, poprzez wirtualne spotkania poświęcone globalnym wyzwaniom, aż po międzynarodowe projekty wymiany – ta szkoła konsekwentnie stwarza uczniom możliwości do praktycznego uczenia się, eksperymentowania i rozwijania kluczowych kompetencji społecznych. To nie tylko miejsce zdobywania wiedzy, ale przede wszystkim przestrzeń, w której młodzi ludzie uczą się, jak funkcjonować i odnosić sukcesy w społeczeństwie, stając się świadomymi i aktywnymi obywatelami Europy i świata. Pierwszy Dzień Wiosny spędzony w Szczytnie był dla mnie potwierdzeniem, że inwestycja w takie "laboratoria kompetencji" jest najlepszą drogą do kształtowania przyszłych liderów i odpowiedzialnych członków społeczności. Jest znakiem czasu i odpowiedzą na realne potrzeby edukacyjne i społeczne.
Koncepcja szkoły jako laboratorium społecznego postrzega szkołę nie tylko jako miejsce nauki, ale także jako przestrzeń do eksperymentowania, obserwowania i uczenia się interakcjach społecznych, refleksji o dynamice grupowej, rozwiązywaniu problemów społecznych i budowaniu wspólnoty.
Skoro tykle razy odwoływałem się do szkoły jako laboratorium społecznego, to warto przypomnieć kluczowe aspekty tej koncepcji:
- Miejsce eksperymentowania: Szkoła staje się bezpiecznym środowiskiem, w którym uczniowie i nauczyciele mogą testować nowe pomysły, metody pracy grupowej, formy organizacji, zasady społeczne i sposoby rozwiązywania konfliktów.
- Nauka przez doświadczanie: Podobnie jak w laboratorium naukowym, w laboratorium społecznym kładzie się nacisk na praktyczne doświadczenie i aktywne uczestnictwo w procesach społecznych. Uczniowie uczą się poprzez działanie, obserwację skutków swoich działań i refleksję.
- Rozwijanie umiejętności społecznych: Koncepcja ta silnie akcentuje rozwój kluczowych umiejętności społecznych, takich jak współpraca, komunikacja, empatia, rozwiązywanie problemów, podejmowanie decyzji i odpowiedzialność społeczną.
- Budowanie wspólnoty: Szkoła jako laboratorium społeczne dąży do tworzenia silnej i wspierającej się wspólnoty, w której uczniowie czują się bezpiecznie, akceptowani i mają poczucie przynależności. Uczy współdziałania na rzecz wspólnego dobra.
- Refleksja i analiza: Ważnym elementem jest systematyczna refleksja nad przebiegiem eksperymentów społecznych, analizowanie ich rezultatów i wyciąganie wniosków na przyszłość.
- Odpowiedzialność i obywatelskość: Uczniowie uczą się odpowiedzialności za swoje działania w kontekście społecznym i rozwijają postawy aktywnego obywatelstwa.
- Elastyczność i adaptacja: Szkoła jako laboratorium społeczne jest elastyczna i gotowa do adaptowania swoich praktyk w odpowiedzi na obserwowane wyniki i potrzeby społeczności szkolnej.
Zaskakujące może być to, jak głębokie historyczne korzenie ma takie spojrzenie na szkołę. Koncepcja szkoły jako laboratorium społecznego jest silnie związana z myślą Johna Deweya, amerykańskiego filozofa i pedagoga. Dewey wierzył, że edukacja powinna przygotowywać uczniów do życia w społeczeństwie demokratycznym poprzez aktywne uczestnictwo i doświadczenie. Jego eksperymentalna Laboratory School założona w Chicago na przełomie XIX i XX wieku była praktyczną realizacją tej idei. Współcześnie idea szkoły jako laboratorium społecznego jest nadal żywa i znajduje odzwierciedlenie w różnych inicjatywach edukacyjnych, które kładą nacisk na: 1. Uczenie się przez projekty (Project-Based Learning), 2. Edukację opartą na współpracy (Collaborative Learning), 3. Włączanie uczniów w procesy decyzyjne szkoły (Samorząd Uczniowski i inne formy partycypacji), 4. Realizowanie projektów społecznych i wolontariatu, 5. Wykorzystanie metod aktywizujących, 6. Budowanie kultury dialogu i rozwiązywania konfliktów.
Koncepcja szkoły jako laboratorium społecznego to dynamiczne podejście do edukacji, które wykracza poza tradycyjne ramy nauczania i postrzega szkołę jako żywą przestrzeń do rozwoju społecznego, eksperymentowania i budowania wspólnoty.
Moja wizyta w szkole średniej w Szczytnie może ilustrować koncepcję szkoły jako laboratorium społecznego. W swej relacji chciałem pokazać, jak uczniowie aktywnie angażowali się w różne aspekty uczenia się i rozwoju społecznego. Wizyta w Szczytnie uzmysłowiła mi, jak szkoła może aktywnie tworzyć środowisko do praktycznego uczenia się i rozwoju kompetencji społecznych uczniów. Projekt Erasmus+ i sposób jego podsumowania są doskonałym przykładem, jak uczniowie stają się aktywnymi uczestnikami procesu edukacyjnego, eksperymentują z różnymi rolami społecznymi i uczą się na własnych doświadczeniach. Relacja z wyjazdów do Portugalii i Hiszpanii, przedstawiona przez młodzież ze Szczytna, doskonale ilustruje ideę szkoły jako laboratorium społecznego. Uczniowie, poprzez aktywne uczestnictwo w projekcie Erasmus+ i jego publiczną prezentację, nie tylko zdobyli cenne kompetencje językowe i międzykulturowe, ale także rozwijali umiejętności współpracy, organizacji i wystąpień publicznych, eksperymentując z różnymi rolami społecznymi w bezpiecznym środowisku szkolnym.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz