Gamifikacja zajęć na uniwersytecie

Książka, którą warto mieć, bo to dobry dydaktyczny podręcznik. Wszystko o gamifikacji w jednym miejscu. A dlaczego tak nie miałaby wyglądać dydaktyka akademicka? Oczywiście nie wszystkie zajęcia, ale te niektóre. Kusząca perspektywa, która lokalnie już zaistniała. Sam też próbowałem jakiś czas temu z grywalizacją (zobacz Drużyna Lasera). Zaopatrzony w dobry podręczniki i tutorial edukacyjny z większą odwaga i pewnością spróbuję ponownie gamifikować wybrane zajęcia. Tak wiem, wiąże się to z wysiłkiem, jak każda zmiana i wartościowa rzecz.

Joanna Mytnik, Gamifikacja w edukacji. O budowaniu fabularnych systemów motywacyjnych. Wydawnictwo: Fundacja Zmieniam. Objętość: 328 stron. ISBN: druk – 978-83-971909-4-8, PDF – 978-83-971909-5-5. Premiera książki  - 31 stycznia 2025. Cena: ok. 35–39 zł w wersji papierowej, 25 zł w wersji cyfrowej. 

W polskiej przestrzeni edukacyjnej często używa się zamiennie pojęć grywalizacja i gamifikacja. Profesor Joanna Mytnik bardzo wyraźnie pokazuje, że to nie są synonimy:

• Grywalizacja – to najczęściej dodanie prostych mechanizmów znanych z gier (punkty, odznaki, rankingi) do procesu edukacyjnego. Działa jak „naklejka motywacyjna”, ale bywa powierzchowna i krótkotrwała. Akcentuje w nazwie rywalizację, jak na zawodach sportowych lub rywalizację szkolna o świadectwo z czerwonym paskiem.

• Gamifikacja – to coś znacznie głębszego. Polega na projektowaniu całych systemów motywacyjnych opartych na fabule, narracji i spójnych mechanizmach gry. Tu nie chodzi tylko o nagrody, ale o stworzenie świata, w którym student staje się bohaterem, a jego droga edukacyjna – przygodą. Takie podejście bardzo mi odpowiada, bo również w edukacji preferuję współpracę a nie rywalizację.

Joanna Mytnik podkreśla, że fabularność jest sercem gamifikacji. To ona nadaje sens działaniom, buduje emocje i sprawia, że nauka staje się procesem angażującym, a nie tylko obowiązkiem. A zyskiem dla wykładowcy jest przygoda i emocje odkrywania jako antidotum na rutynę, nudę i zasadę 3 razy Z (zakuć, zaliczyć, zapomnieć). 

Autorka rozpoczyna swoją opowieść od pytania "dlaczego". Jest to zastanawianie się co uszło naszej uwadze w ostatnich latach i dlaczego warto nawet w dydaktyce akademickiej sięgnąć do gamifikacji. Drugi, obszerny rozdział pt. "Od motywacji do gamifikacji", to teoretyczne podłoże dla zmian w edukacji, skupienie się na motywacji, neurobiologii, emocjach, zabawie i wyjaśnienie czym jest gamifikacja. Ten szerszy kontekst jest bardzo przydatny. Bo ludzie potrzebują sensu i zrozumienia. W kolejnych rozdziałach opisana jest gamifikacja w edukacji oraz zmieniająca się rola nauczyciela. Zasadniczym elementem tego podręcznika jest przejrzyste i przystępne przedstawienie elementów gier, wykorzystywanych w gamifikacji oraz praktyczne porady dla tych, którzy chcą zgamifokować swoje zajęcia. 

Książka dobra merytorycznie, napisana przez wiarygodną Autorkę. Sama przez wiele lat wdrażała gamifikację a teraz dzieli się swoimi doświadczeniami oraz wiedzą, zebraną znacznie szerzej, w wielu dyskusjach i analizach. Wygodna jest także forma. Lubię książki papierowe (jest i wersja e-bookowa), także dlatego, że można ołówkiem zakreślać ważniejsze fragmenty. Oczywiście robię to tylko na własnych egzemplarzach, a nie tych z biblioteki! Ale ta opisywana książka została specjalnie zaprojektowana by w niej zapisywać także i swoje pomysły. To przestrzeń do aktywnego czytania i manualnego zapisywania. Książka świetnie wpisuje się w moje idee projekczyciela i nauczeństwa – bo traktuje edukację jako proces twórczy, narracyjny i wspólnotowy.

Joanna Mytnik pisze w sposób przystępny, ale jednocześnie głęboko osadzony w teorii i praktyce. To nie jest tylko poradnik – to manifest nowoczesnej edukacji, w której nauczyciel staje się projektantem doświadczeń, a student – bohaterem własnej drogi. Książka jest bogata w przykłady, schematy i praktyczne wskazówki. To sprawia, że może być użyteczna zarówno dla wykładowców akademickich, jak i nauczycieli szkół średnich czy trenerów.

„Gamifikacja w edukacji” to lektura przydatna dla każdego, kto wierzy, że edukacja powinna być przygodą, a nie rutyną. Joanna Mytnik pokazuje, że dobrze zaprojektowana gamifikacja to nie gadżet, lecz strategia dydaktyczna, która może realnie zmienić sposób, w jaki studenci podchodzą do nauki.

Książka pokazuje, jak gamifikacja może zmienić oblicze dydaktyki akademickiej. Oto najważniejsze korzyści:

• Wzrost motywacji wewnętrznej – studenci uczą się nie dlatego, że „muszą”, ale dlatego, że „chcą”.
• Zaangażowanie emocjonalne – narracja i fabuła sprawiają, że proces edukacyjny staje się przygodą, a nie tylko zadaniem.
• Budowanie wspólnoty – systemy fabularne sprzyjają współpracy, rywalizacji w zdrowej formie i poczuciu przynależności do „drużyny”.
• Rozwój kompetencji miękkich – gamifikacja wspiera kreatywność, komunikację, rozwiązywanie problemów i krytyczne myślenie.
• Elastyczność dydaktyczna – mechanizmy gry można dostosować do różnych przedmiotów i poziomów kształcenia.

Gorąco polecam!