Mariupol - nie tylko ukraińskie Termopile

Małe miasteczko w północnej Polsce, cukiernia. Miejsce jakich teraz wiele, gdzie organizowana jest obywatelska pomoc dla Ukrainy.

 

Laboratorium i uniwersytet nie są odizolowane od świata. Wszelkie problemy i niepokoje docierają i wpływają na klimat do pracy. Lub do niepokojów. Nauka w czasie wojny jest przygaszona i zajęta innymi sprawami. Wojny, dziejącej się w sąsiedztwie nie da się przemilczeć. Nie da się nie zauważać. Pracujemy tak jak dawniej lecz nasze głowy zaprzątnięte są również i innymi myślami, innymi niepokojami. W tle rodzi się jednak jakaś ogólna refleksja nad procesami społecznymi cywilizacyjnymi.

Dzisiaj jest 50 dzień napaści putinowskiej Rosji na Ukrainę. Kolejny dzień zbrodni i ludobójstwa, jakiego dopuszczają się Rosjanie w Ukrainie. Ogromna przewaga militarna a jednocześnie spektakularna klęska drugiej armii świata. Pęka iluzja i propagandowa bańka w konfrontacji z bohaterstwem Ukraińców. Walczą o wolność nie tylko dla Ukrainy ale i dla Europy.

Kolejny dzień obrony Mariupola. Niezwykłe bohaterstwo Ukraińców. Mariupol jest jak Termopile. Wiąże walką znaczne siły zbrodniczego agresora, przez co Rosja nie może wszystkimi siłami atakować na pozostałych kierunkach działań. Porównanie do Termopil jak najbardziej uzasadnione, obrona europejskich demokracji przed inwazją azjatyckiej satrapii i despotii. Walka z przeważającymi siłami i skazana na porażkę? Obrońcy wiedzą, że swoim poświęceniem dają czas i wytchnienie całej Ukrainie. A najpewniej i całej Europie. Dają szansę na skuteczną obronę.

Putinowska despotia miała i ma sporo zwolenników w Europie, w tym w Polsce. Putin mówi o wstawaniu z kolan, o ratowaniu konserwatywnych wartości przed ponoć "zgniłym Zachodem" i używa języka homofobii. Taką retorykę znajdziemy także w polskich środowiskach prawicowych, łącznie z PiSem. Skąd to zaskakujące "wstawanie z kolan"? Jeśli weźmiemy pod uwagę nacjonalizm, kult siły, szowinizm to rzeczywiście wstaje on z kolan. Nacjonalizm mocno został skompromitowany przez zbrodnie hitlerowskich Niemiec. Teraz także wraz z rosyjskim putinizmem wstawał z kolan i zyskiwał przychylność wielu nacjonalistycznych środowiskach. I teraz ponownie ludobójstwo i zbrodnie Rosjan w Ukrainie kompromitują ten sposób myślenia o świecie o państwie i o Europie. To nic dobrego nawet dla samych zbrodniarzy.

Dlaczego Rosja przegrywa w Ukrainie mimo ogromnej przewagi militarnej? Bo "wielkość" nacjonalizmu i siły to propagandowa wydmuszka. Demagogia na pokaz w czasie defilad na ulicach Moskwy. Nie wystarczy ubrać w wielkie słowa i przepasać patriotyczną flagą by coś rzeczywiście zyskało na wartości. Każda kleptokratyczna despotia tworzy dwór klakierów, którzy będą schlebiać i wychwalać. A jednocześnie rośnie korupcja.  Armia rosyjska była już zdemoralizowana przed inwazją. To nie stało się tylko na skutek niepowodzeń wojskowych. Korupcja, kłamstwa i brutalność są w Rosji od dawna. Armia jest taka jak i społeczeństwo, w którym powstała. 

Putin zaatakował Ukrainę by zniszczyć Ukraińców, ich wolność i ich poczucie narodowe. Zamierzał to zrobić metodami policyjnymi. Liczył, że Ukraina padnie po tygodniu a Kijów po trzech dniach. Czy gdyby Ukraińcy nie stawiali oporu, gdyby zrezygnowali ze swojej wolności, to nie byłoby zbrodni wojennych i ludobójstwa? Putin odmawia Ukrainie prawa do istnienia, a wraz z nim duże kręgi Rosjan. Gdyby Ukraina poddała się bez walki to Rosjanie i tak przybyli z listami proskrypcyjnymi i tak by aresztowali wielu Ukraińców i ich zakatowali. A co z resztą cywili? Zostali by wcieleni do rosyjskiej armii tak jak mieszkańcy Donbasu i ginęliby na kolejnych frontach w Europie jako "mięso armatnie". Posłuszna uległość nie zagwarantowałaby bezpieczeństwa. Despotia nie liczy się z ofiarami swoich wrogów ani z ofiarami własnego narodu. Bo jednych i drugich traktuje jako niewolników. 

Putinowska Rosja przyszła by niszczyć Ukrainę. Mordowani są cywile, gwałcone kobiety i dzieci, niszczone szkoły, teatry, muzea, cała infrastruktura. Ponuro wygląda ten "ruskij mir". Poprzez agresję i zbrodnie na długie dziesięciolecia dokonało się pęknięcie między Rosjanami a Ukraińcami. Skutek odwrotny od zamierzeń. Atak miał chronić Rosję przed NATO? Jeszcze w tym roku, na skutek rosyjskiej agresji, do NATO chce dołączyć Finlandia i Szwecja. 

Wojna dzieje się blisko nas. Na co dzień widzimy jakich zbrodni dopuszcza się nacjonalizm i szowinizm, w tym przypadku rosyjski. I widzimy jak silne jest społeczeństwo ukraińskie. Ich przywiązanie do wolności. Za swoją wolność płacą wielką cenę i pokazują wielkie bohaterstwo. Nie sposób o tym nie myśleć, nie dyskutować. I nie sposób nie wspierać. 

Czytam i słucham wielu wypowiedzi i refleksji. Taki przyspieszony kurs zrozumienia Rosji i despotii. Jak i procesów społecznych, zachodzących na świecie. I codziennie wyczekuję wieści z Ukrainy... ze współczesnych Termopil i o współczesnych Leonidasach. Ogrom zbrodni, ogrom cierpień i ogrom bohaterstwa oraz przywiązania do wartości europejskiej demokracji. Dni, które odmieniają oblicze całej Europy.