Wyślepek, najpewniej wyślepek czwórpasy, sierpień 2023, Bukowa Góra. Warmia. |
Gdy spacerujemy po ukwieconej łące to dostrzegamy głównie piękno. Kolory kwiatów i fruwające owady. I ja, w czasie sierpniowej wycieczki po Warmii, zachwycałem się letnią łąką w pobliżu jeziora. Zrobiłem kila zdjęć, siedzącym na kwiatach owadom. Dopiero później, po identyfikacji gatunków (z pomocą innych entomologów) i doczytaniu więcej o biologii tych zwierząt, dostrzegłem ukrytą tajemnicę. Piękno miało także posmak horroru. Dzięki długotrwałym badaniom, w tym przypadku entomologów, można zobaczyć znacznie więcej. I wiedzieć więcej o tym, co się widzi.
Nic nie jest jednoznaczne, a na łące dobro przenika się ze złem, uroda z horrorem, Większości nie dostrzegamy, bo potrzebne są długie badania naukowe i specjalne przyrządy. I dyskusja, umożliwiająca powstawanie konektywnej wiedzy.
Rodzina wyślepków (wyślepek?) liczy ponad 760 gatunków, występujących
na całym świecie (w Polsce około 50) i należy do muchówek (Diptera). Wyślepki są pasożytami
wewnętrznymi innych owadów, głównie błonkówek z nadrodziny Apoidea, Vespoidea i
Sphecoidea, w uproszczeniu szeroko rozumianych pszczół i os, samotnych i
społecznych.
Samica wyślepka składa jaja bezpośrednio na ciele swojej
ofiary. Samice mają na spodniej strony piątego segmentu odwłoka łopatkowaty wyrostek,
z obecnymi nań ząbkami i bruzdami, zwany teką. Także szósty segment jest nieco
wypukły i zaopatrzony w bruzdki oraz szczeciny. Te struktury pomocne są w czasie
kopulacji oraz w czasie składania jaj na ofierze. Wiele milionów lat ewolucji.
Dorosłe wyślepki są owadami zapylającymi, są melitofagami odzywającymi
się nektarem i pyłkiem kwiatowym. Także w pobliżu kwiatów spotykają swoje ofiary
i atakują je od strony grzbietowej. Czasem czatuje na swoje ofiary w pobliżu ich
gniazd. Atakuje potencjalnego żywiciela dla swojego potomstwa w locie. Składanie jaja zajmuje kilka sekund, samica
przytrzymuje tułów ofiary swoimi odnóżami i składa jajo na odwłoku. Zazwyczaj przebija swoim pokładełkiem powłokę ciała ofiary między trzecim a czwartym segmentem
odwłoka. Składa jajo do wnętrza ciała. U gatunków, które składają jajo na ciele,
larwa wylegająca się z jaja sama wnika do ciała ofiary. Początkowo larwa wyślepka
wędruje po ciele ofiary i odżywia się hemolimfą bez uszkadzania narządów
wewnętrznych. Potem przyczepia się do systemu tchawkowego. Trzecie stadium
larwalne zaczyna zjadać tkanki żywiciela, przyczyniają się do jego śmierci. W ciągu
8 godzin od śmierci ofiary, larwa zjada cała zawartość odwłoka. Można powiedzieć, że horror dziejący się we wnętrzu ciała a my tego nie dostrzegamy. Czasem widzimy trzmiele, siedzące na kwiecie, niczym śpiące. Dla żartu powiemy, że opiły się sfermentowanym nektarem to i śpią. Ale za takim widokiem może kryć się zupełnie coś innego - zjadanie od środka i śmierć.
Ale i wyślepki mają swoje pasożyty, np. błonkówki z rodziny
Eulophidae oraz muchówkę Phora rufipes. Są także pokarmem innych owadów
drapieżnych, takich jak łowiki, wazki oraz pająków.
Gdyby entomolog pisał bajkę o zającu, to morał brzmiałby tak: każdy ma swojego wyślepka (którego się boi i przed którym ucieka).
Źródła
- Regina Bańkowska, Conopidae Wyślepki (Insecta: Diptera), PWN, Warszawa 1979
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Wy%C5%9Blepek_czw%C3%B3rpasy
- https://swiatmakro.com/2015/08/03/wyslepek-czworpasy-conops-quadrifasciatus-brutalny-nasladowca/
- https://insektarium.net/diptera-2/conopiade/conops-quadrifasciatus-wyslepek-czworpasy/
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz