11.12.2023

Dzień Chruścika jak co roku przypada 11 grudnia

Grafika wygenerowana przez Małgorzatę Gadomską przy pomocy programu AI.
Zwycięski projekt na konkurs z okazji Dnia Chruścika. Przeważył aspekt wskazujący na edukację.

 

Dzień chruścika ma już ponad 20 lat. Jest więc w pełni dorosły. Wiele razy o nim pisałem i wiele razy pisali i mówili o nim inni. Powstał nawet jeden film w serii Dzika Polska pt. „Wpłyń na wodę: Dzień chruścika”. Na stałe trafiło do kalendarza świat nietypowych.

To niecodzienne święto narodziło się w 2002 roku w Olsztynie. Powstało się jako swoisty żart naukowców (jeszcze przed Smokiem Wawelskim jako nazwą gatunkową wymarłego dinozaura). Jest jednym z wielu przykładów dowcipnie subtelnego spojrzenia na współczesny świat. Doskonale oddaje charakter zmian w edukacji, jakie dokonują się w XXI w. - otwierania się naukowców na świat pozaakademicki. Jest także wyrazem globalnego trendu edukacyjnego i sposobu popularyzacji nauki.

A co wie AI o Dniu Chruścika?

Bing odpowiedział tak: „Dzień Chruścików jest obchodzony w Polsce 11 grudnia każdego roku. Wbrew skojarzeniom, święto to nie jest poświęcone wyrobom cukierniczym, ale małym owadom wodnym zwanych chruścikami. Chruściki występują we wszystkich typach wód śródlądowych i mierzą od 2 mm do 4-5 cm. W Polsce występuje blisko 290 gatunków tych owadów.

Dzień Chruścika powstał 11 grudnia 2002 roku, kiedy to Lech Pietrzak, doktorant w Katedrze Ekologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, wysłał e-mail z propozycją obchodów Dnia Chruścika. Pomysł został przyjęty przez słuchaczy i w 2003 roku, w Olsztynie nad jeziorem Kortowskim odbyła się prapremiera Dnia Chruścika. Od tamtej pory, corocznie w Olsztynie organizowane jest to święto.

Celem Dnia Chruścika jest propagowanie wiedzy o chruścikach, jako pożytecznych owadach wodnych oraz integracja środowisk miłośników przyrody.”

Z kolei Chat GPT 3,5 odpowiedział tak „Niestety, nie posiadam informacji na temat "Dnia Chruścika" obchodzonego w Polsce. Możliwe, że to jest lokalne, specyficzne wydarzenie lub okazja, o której nie mam danych. Mogę jednak pomóc w odpowiedzi na pytania dotyczące ogólnych świąt lub tradycji w Polsce. Jeśli masz więcej informacji na temat "Dnia Chruścika" lub chcesz zapytać o coś innego, chętnie pomogę w miarę mojej wiedzy.”

Na podpowiedź „Dzień Chruścika obchodzony jest w dniu 11 grudnia. Dotyczy owadów z rzędu Trichoptera.”  ChatGPT zareagował tak:

„Dziękuję za informację! Dzień Chruścika, obchodzony 11 grudnia, zdaje się być nietypowym świętem, skoncentrowanym na owadach z rzędu Trichoptera, czyli chruścikach. Chruściki są to owady wodne, a ich larwy są znane z budowania charakterystycznych domków z różnych materiałów, takich jak fragmenty roślin, piasek czy kamienie. Niestety, nie mam konkretnych informacji na temat zwyczajów lub tradycji związanych z obchodzeniem tego dnia. Możliwe, że jest to lokalna inicjatywa lub święto, które jeszcze nie jest szeroko znane. Jeśli masz więcej informacji na temat zwyczajów związanych z Dniem Chruścika, chętnie się dowiem więcej!”

Znacznie gorzej radzi sobie z generowaniem obrazów (przykłady niżej). AI pięknie halucynuje lecz ma duże trudności z cechami typowymi dla chruścików a czasem owadów w ogóle. Nie zgadza się liczba odnóży, liczba oczu czy układ skrzydeł. Takie tam wariacje artystyczne z chruścikami w tle. Piękne ale nieprawdziwe. Najwyraźniej kreatywność AI nie jest sterowalna by wiernie zrealizowała zalecenia ludzkiego komunikatu.

Tak więc sztuczna inteligencja bez dostępu do internetu chętnie się uczy. Bierzmy z niej przykład. Wszak uczenie się to cecha człowieka. I też możemy się uczyć nawet bez dostępu do internetu. Nie tylko wertując uczone księgi lecz sprawdzając samodzielnie w terenie. Nawet zimą można obserwować chruściki. Wszak stadia larwalne są cały czas aktywne w wodzie, nawet pod lodem.

Dzień, który zwykle przemija niezauważony, teraz przypomina nam o fascynujących mieszkańcach naszych wód słodkich - chruścikach z rzędu Trichoptera. 11 grudnia to Dzień Chruścika, moment, w którym warto zastanowić się nad rolą tych niepozornych stworzeń w ekosystemach wodnych.

Chruściki, znane również jako Trichoptera, to rząd owadów wodnych o przeobrażeniu zupełnym. Są stosunkowo niewielkich rozmiarów, od 2 mm do 4–5 cm. Największe znane chruściki zamieszkują Himalaje (rodzaje: Eubasilissa, Himalopsyche), u których rozpiętość skrzydeł dochodzi do 8 cm. W Polsce największa jest Semblis phalaenoides.

Cechą charakterystyczną postaci dorosłych są włoski na skrzydłach, natomiast larwy mają wyraźnie odnóża analne zakończone pazurkiem. W Polsce występuje blisko 290 gatunków, w Europie ponad tysiąc, zaś na całym świecie opisano ponad 14 tysięcy gatunków obecnie żyjących.

Larwy chruścików mogą budować przenoście domki, chroniące tułów i odwłok (czasem chowa sie cała larwa), które mogą być zbudowane z ziaren piasku, drobnych kamyków, materiałów roślinnych, muszelek. Gatunki bezdomkowe budują sieci łowne i wyściełane jedwabne norki.  Chruściki są spokrewnione z motylami. Można powiedzieć, że są starszymi kuzynami motyli lub, że motyle to chruściki, które rozpoczęły lądowych tryb życia.

Wielu z nas ma skłonność przymykać oczy na problemy środowiska, ale dziś chcę was zaprosić do spojrzenia na nie z przymrużeniem oka, do zanurzenia się w fascynującym świecie chruścików. To niezwykłe owady, których larwy żyją w wodzie, spełniają kluczową rolę w utrzymaniu równowagi ekosystemu. Dlaczego warto zwrócić uwagę na Dzień Chruścika? To nie tylko okazja do odkrywania tajemniczego życia tych stworzeń, ale również sposób na wsparcie nauki obywatelskiej. W dzisiejszych czasach, kiedy każdy może być uczestnikiem badań naukowych, warto dostrzegać dobry pomysł i nadawać mu bieg, by nie przepadł w jednorazowych akcjach. świętujmy więc Dzień Chruścika każdy jak potrafi.

Dzień Chruścika to święto obchodzone w Polsce, które ma na celu zwrócenie uwagi na te małe, wodne owady. Pomysł na Dzień Chruścika powstał 11 grudnia 2002 roku, kiedy to Lech Pietrzak, doktorant w Katedrze Ekologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, wysłał e-mail z propozycją obchodów Dnia Chruścika. 

Celem Dnia jest propagowanie wiedzy o chruścikach, jako pożytecznych owadach wodnych oraz integracja środowisk miłośników przyrody.

Niektóre wcześniejsze teksty o dniu chruścika:

Wiele ciekawych graficznie projektów spłynęło na zorganizowany błyskawiczny konkurs z okazji Dnia Chruścika. Sztuczna inteligencja ma duży problem z wygenerowaniem poprawnego obrazu chruścika. Czasem skrzydła są jak u ważki lub chrząszczy, często nieodpowiednia liczba odnóży, zbyt krótkie czułki itp. Przykładowe grafiki nadesłane na konkurs:










Etykiety:

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

Subskrybuj: Komentarze do posta (Atom)