50 historii niezwykłych kobiet, które przyczyniły się do podboju kosmosu

W ostatnim czasie przeczytałem kilka biografii niezwykłych Polek. Żyły tak niedawno a czasy były diametralnie inne. Niekorzystne dla kobiet.  Maria Skłodowska-Curie musiała wyjechać na studia do Paryża (Francja), malarka Zofia Stryjeńska do Monachium (Niemcy). Ta ostatnia w przebraniu męskim. Inaczej nie mogłaby studiować. Ja żyję w znacznie lepszych czasach. Kobieta naukowiec nie jest niczym dziwnym. Jest najzwyklejszą normalnością. Dziwić może jedynie propozycja w nowej, planowanej ustawie o nauce, szybszego przechodzenia na emeryturę kobiet na uniwersytetach. Marnowanie wiedzy, talentu i potencjału (kapitału ludzkiego). Mam nadzieję, że to tylko efemeryczna i przypadkowa propozycja, wynikająca z niedopatrzenia.

W maju ukazała się intrygująca książka pt. „Kosmiczne dziewczyny” z podtytułem  "50 historii niezwykłych kobiet, które przyczyniły się do podboju kosmosu". Autorką jest Libby Jackson  (przekład: Ewa Borówka), a pozycję wydało Wydawnictwo Kobiece. Podbojem kosmosu interesuję się już od lat szkolnych. I nie przypuszczałem, że tak duży wkład mają kobiety. Co prawda Libby Jackson przytoczyła życiorysy głównie Amerykanek (z Europy tylko kilka życiorysów), ale wynika to z oczywistego dostępu do informacji i kręgu zainteresowań.

Czytam z dużym zainteresowaniem. Słowa Nichelle Nichols "Nauki ścisłe nie są dla chłopców, nie są też dla dziewczynek. Są dla wszystkich. Tłumaczą, na czym stoimy i dokąd zmierzamy." są niezwykle trafne i uniwersalne. W XXI wieku w Polsce powinny być często przywoływane. Mam wrażenie, że w powszechnej edukacji mamy wyraźny niedosyt wiedzy i rozumienia zjawisk przyrodniczych. Wiedza i nauka są uniwersalne, nie przynależą do płci, rasy, statusu społecznego. Dostęp do wiedzy powinien być szeroki i powszechny, zrównoważony i bez jakichkolwiek wykluczeń.

Znakomicie ilustrują istotę poznania naukowego słowa Katherina Johnson "Jeśli chcesz wiedzieć, pytaj. Nie ma głupich pytań. Głupio jest nie pytać." A wiele odpowiedzi znaleźć można w książkach. Więc czytaj. A jak masz okazję spotkać się z naukowcem lub innym specjalista, to pytaj. "Kto pyta, wstydzi się raz, kto nie pyta, wstydzi się całe życie."

„Inteligencja nie ma płci, a kosmos może zachwycać w każdym wieku” - z tym stwierdzeniem Libby Jackson w pełni się zgadzam. Ze względu na planowane loty na Marsa kosmos ponownie można przykuwać uwagę wielu ludzi. Dzieje się coś epokowego i fascynującego. 50 inspirujących biografii, które nie traktują w sposób tradycyjny ról dziewczynek i chłopców. Kobiet, które wytyczyły drogę podróżom kosmicznym udowodniając, że nauki ścisłe nie są zarezerwowane tylko dla mężczyzn. Biografie łączy wspólny wątek - niewiasty, które "bez względu na epokę, w której się wychowywały oraz chciały osiągnąć sukces, nie dały się powstrzymać ograniczeniom, jakie nakładało na nie społeczeństwo, i nie słuchały nikogo, kto by sugerował, że nie mogą czy nie powinny dążyć do zaspokajania swoich ambicji. Szły za wewnętrznym pragnieniem, korzystały z każdej nadarzającej się okazji, nie dawały się zniechęcić i zawsze starały się wypaść jak najlepiej. Na całym świecie – astronautki, matematyczki, inżynierowie, fizyczki, pilotki – wciąż przesuwają granice, do których dociera ludzkość i pomagają zrozumieć Wszechświat oraz miejsce, jakie zajmuje w nim człowiek."

Libby Jackson obecnie koordynuje pracę brytyjskich naukowców, specjalizujących się w lotach załogowych i problemach związanych z mikrograwitacją i to ona wspierała misję pierwszego Brytyjczyka w kosmosie – Tima Peake (pisałem o jego książce niedawno). Jej kariera w branży kosmicznej rozpoczęła się, gdy w wieku 17 lat złożyła podanie o pracę w NASA. Od 2014 do 2016 r. udało jej się zrealizować niezwykle udane programy dotyczące edukacji i agencji kosmicznych, które wspierały misję Tima Peake’a.

Ciekaw jestem czy udałoby się znaleźć Polki, które w jakimś stopniu przyczyniły się do eksploracji kosmosu. Przynajmniej żona naszego kosmonauty - Hermaszewskiego (bo w biografiach znalazły się także żony amerykańskich kosmonautów). Jestem przekonany, że ten wkład - w pełni merytoryczny - udałoby się znaleźć. Tylko kto pod kosmicznym kątem przyjrzy się pracom badawczym Polek?